Galblaasstenen

Wat is de functie van de galblaas?

De galblaas is een peervormig orgaan dat onder de lever in het rechterbovengedeelte van de buik ligt. Het dient als reservoir voor de gal die door de lever wordt geproduceerd. De galblaas produceert zelf geen gal.

Wanneer we eten, wordt een hormonaal signaal naar de galblaas gestuurd om de opgeslagen gal vrij te geven. Deze wordt afgegeven aan de darm om te helpen bij het verteren van het voedsel dat we net hebben gegeten.

Gal wordt geproduceerd door de lever. Het wordt uitgescheiden via de galwegen in het eerste deel van de darm (twaalfvingerige darm) net na de maag. Gal bevat onder andere galzouten, vetten (cholesterol), water en bilirubine.

De belangrijkste functies zijn:

→ Helpen bij de vertering en absorptie van vetten

→ Helpen bij de opname van vitamine A, D, E en K

Ja, het heeft geen invloed op de levensverwachting van de patiënt.

De spijsvertering verloopt normaal na de ingreep omdat de gal die door de lever wordt geproduceerd, in de darm blijft stromen om de spijsvertering te bevorderen.

Het ontstaan en ontwikkelen van galstenen is niet helemaal begrepen.

Wanneer er een onevenwicht bestaat tussen cholesterol, bilirubine en galzouten, kan de vloeibaarheid van de gal niet worden gehandhaafd en ontstaat er een neerslag. Deze neerslag kan verder evolueren van een neerslag  naar slib (modder) dat met de tijd op zijn beurt stenen vormt.

→ Stenen met voornamelijk cholesterol:

De meest voorkomende stenen. Onopgeloste cholesterol slaat neer en vormt stenen. Geelgekleurde stenen.

→ Stenen met voornamelijk bilirubine:

Donkerbruine of zwarte stenen met een overheersende bilirubine-inhoud.
zie komende foto stenen.

• Vrouwelijk geslacht
• > 60 jaar
• Zwaarlijvigheid
• Vet- en cholesterolrijk dieet
• Vezelarm dieet
• Familiegeschiedenis
• Diabetes
• Snel gewichtsverlies (bariatrische chirurgie)
• Medicatie:

– Hormoontherapie: oestrogeen

– Lipide verlagende geneesmiddelen

Ja, zeer frequent:

→ > 50 jaar: > 25%

→ > 80 jaar: > 60%

Leverkoliek

Ten gevolge van een steen die vastgeklemd is aan de uitgang van de galblaas, kan de gal niet wegvloeien.

Het is frequenter na een vetrijke maaltijd. De pijn lokaliseert zich dan in de bovenbuik, in het midden (epigastrisch) of aan de rechterkant al dan niet onder het ribbenrooster (rechter hypochonder). De pijn straalt bandvormig uit naar de rug meer bepaald naar het rechter schouderblad. De pijn houdt 2 tot 4 uur aan. De pijn gaat frequent gepaard met braken.

Acute cholecystitis

De gal die niet kan afvloeien uit de galblaas door de geklemde steen aan de uitgang van de galblaas, raakt geïnfecteerd als gevolg van bacteriën die uit de darmen langs de galwegen opwaarts migreren. De pijn wordt vaak intenser en langer van duur en gaat vaak gepaard met koorts.

Geelzucht

Een steen die ontsnapt uit de galblaas en vastgeklemd raakt in de galweg. De steen blokkeert de galstroom van de lever naar de darm. De gal en bilirubine die niet meer worden afgescheiden via de darm, worden via de lever in het bloed opgenomen.  Het hoopt zich op in het bloed en het lichaam van de patiënt kleurt geel. Hoe meer bilirubine zich in het lichaam ophoopt, hoe geler de patiënt wordt, met jeuk (pruritus) tot gevolg. Als de gal proximaal van de steen niet kan wegstromen en op een gelijkaardige manier als bij een acute cholecystitis geïnfecteerd raakt, spreekt men van angiocholitis. Angiocholitis is een spoedgeval. De algemene toestand van de patiënt verslechtert snel met koorts en geelzucht.

Pancreatitis

Wanneer een steen de uitgang van het pancreaskanaal blokkeert, kunnen de pancreasenzymen niet wegvloeien en wordt de pancreas zelf aangetast en ontstoken.

Een galsteen geblokkeerd aan de uitgang van de galblaas

• De gal kan niet uitstromen.
• Leverkoliek: pijn in het rechter hypochondrium (pijn in de rechter boven buik) met of zonder uitstraling naar de rug.
• Acute cholecystitis: Bacteriën uit de darm die langs de galwegen  migreren om de galblaas te infecteren.

Geklemde galsteen in de galweg

• Geelzucht: de gal kan niet meer aflopen.
• Angiocholitis: stagnerende gal raakt geïnfecteerd door bacteriën die vanuit de darm omhoog migreren.

Geklemde galsteen aan de uitmonding van de galweg en het pancreas in de darm

• Geelzucht: de gal kan niet meer aflopen.
• Angiocholitis: De stagnerende gal wordt geïnfecteerd door bacteriën die uit de darm omhoog migreren.
• Pancreatitis: de afscheiding uit de alvleesklier kan niet aflopen, stagneert en veroorzaakt een ontsteking van de alvleesklier (pancreas).

Wanneer moeten galstenen worden behandeld?

Stenen worden alleen behandeld als ze symptomatisch zijn.

20-30% van patiënten met galstenen zal binnen 20-30 jaar symptomen ontwikkelen.

De timing van het ontstaan van symptomen is volledig onvoorspelbaar.

De behandeling van symptomatische galstenen is het verwijderen van de galblaas (cholecystectomie). De operatie wordt in de overgrote meerderheid van de gevallen laparoscopisch uitgevoerd (kijkoperatie)

Zie operatie: Cholecystectomie